خانه کتاب افغانستان: تاریخ شهر و شهرنشینی در افغانستان

برای برنامه‌ریزی مطلوب آینده، توجه به گذشته نقش مهمی دارد. آن گونه که گفته‌اند: «گذشته، چراغ راه آینده است». تا وقتی گذشته خود را نشناسیم و از گذشته باخبر نباشیم نسبت به آینده تدبیر سزامندی نخواهیم داشت. تاریخ، تجربه زندگی انسان است که در طول زمان گسترش یافته است. آگاهی نظام‌مند و طبقه‌بندی شده از گذشته نقش مؤثر و منحصر به فردی در ترسیم چشم اندازهای مطلوب آینده خواهد داشت. کسی که تاریخ نداند، هرچند در رشته‌های علمی مورد علاقه و تحصیل خودش صاحب نظر باشد، اما انسان مطلعی به شمار نمی‌رود. مطالعه تاریخ به انسان بلوغ و پختگی بخشیده و آینده‌نگری، بینش و بصیرت را در او تقویت می‌کند و آدمی را به تفکر و تأمل سوق می‌دهد.

امروز بر این کره خاکی، شهرها دارای چهره‌ها و الگوهای متفاوتی هستند. در شهرهای تاریخی به عنوان نماد زندگی و تمدن کهن، می‌توان پیوستگی تکامل بشر را با حرکت از هسته قدیم و اولیه شهر تا توسعه امروزی آن مشاهده نمود؛ از این رو شهر یک فرهنگ، سبک زندگی، یک نوع شیوه نگرش و بینش هم هست؛ لذا شهر را باید مورد شناسایی قرار داد.
و اما با مطالعه تاریخ شهرها و شهرنشینی در کشور می‌توان مهارت‌هایی را که برای زندگی شهری و اجتماعی امروز ضرورت است، آموخت. اهمیت شناخت هویت شهرها برای متخصصان شهرساز مبرهن است؛ زیرا شناخت این هویت که از مطالعه تاریخ گذشته تا امروز آن به دست می‌آید برای برنامه‌ریزی شهر که چشم‌انداز آینده آن را تبیین می‌نماید، ضروری است؛ چرا که زمان حال طیفی است میان گذشته و آینده. اگر الگوی عمل در زمان حاضر برگرفته از یک الگوی گذشته باشد، آینده نیز پیشرفت خواهد کرد و اگر الگوی عمل برگرفته از سنت‌های غلط و قهقرایی گذشته باشد، آینده مشمول ضوابطی خواهد شد که ناکامی و حتی شاید نابودی در بر داشته باشد.

کتاب حاضر، به لحاظ ساختار از چهار فصل تشکیل شده است. نخستین فصل کتاب به سکونتگاه‌های اولیه در افغانستان اشاره دارد. فصل دوم الگوهای پیدایش شهر در تاریخ افغانستان را بررسی میکند. فصل سوم به تاریخچه شهر و شهرنشینی در افغانستان اختصاص یافته است و فصل چهارم، به معرفی، ساختار و چگونگی توسعه برخی از شهرهای افغانستان می‌پردازد.

معرفی مختصر مولف: محمدعظیم عظیمی

وی متولد ۱۳۵۷ در کابل است. عظیمی پس از تکمیل نمودن تحصیلات مقدماتی و متوسطه، تحصیلات عالی (ماستری) خود را در رشته «جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری» به پایان رسانیده و به مدت هفت سال به عنوان معلم در پایه‌های مختلف تحصیلی به فرزندان میهن خود خدمت نمود.

وی در ادامه فعالیت‌های خود به مدت دو سال با UNHCR و مدت دو سال با موسسه آکندن اینترنشنال همکاری داشته و قریب به یک سال به حیث معاونت شاروالی بامیان انجام وظیفه نمود. مولف در سال ۱۳۸۴ به عنوان مشاور، وارد وزارت احیا و انکشاف دهات گردید و تا سال ۱۳۸۷ در این پست باقی بود. از سال ۱۳۸۷ منحیث متخصص جغرافیای شهری «پروژه پلان‌های انکشاف منطقوی» در وزارت شهرسازی و مسکن، ایفای وظیفه نموده است.