خانه کتاب افغانستان: مدخلی بر جغرافیای سیاسی افغانستان

جغرافیای هر واحد سیاسی و خطوط کلی و مهم اثرگذار ناشی از آن، در تعیین نوع نظام سیاسی هر حکومت غیر قابل انکار است. شناسایی دقیق از جغرافیای یک کشور می‌تواند کارگزاران و اداره‌کنندگان را به انتخاب عقلایی نظام سیاسی مطلوب درستی رهنمون کند؛ چرا که سیاست هر مکان، در یک نگاه ترکیبی (هم از نظر طبیعی و هم از نظر انسانی) ملهم از شرایط و ویژگی‌های جغرافیایی حاکم بر آن، می‌باشد. از این رو معرفت مکانی، شناخت توانمندی و علمی و روابط پیچیده درون آن مکان، به مدیریت صحیح سرزمین منجر خواهد شد که مطالعه جغرافیای سیاسی توانایی ارائه چنین معرفتی را دارد.
افغانستان سرزمینی است که از بدو تاریخش در معرض خطر بوده، چرا که از یک‌سو شرایط جغرافیایی‌اش این‌طور است و از سوی دیگر سیاست خارجی ناموفق باعث شده است روزگاری وسیع‌تر و ثروتمند، و گاهی فقیر و کوچک‌تر، و گاهی حتی متشکل از چند کشور باشد.

قابل ذکر است که مهمترین پیش‌نیاز برخورداری از یک سیاست خارجی موفق، آگاهی و شناخت عمیق سیاستمداران از صحنه است که علم ژئوپلیتیک با بررسی عوامل تشکیل‌دهنده قدرت ملی کشورها، علائق گوناگون بازیگران، ریشه‌یابی بحران‌های منطقه‌ای و تحلیل جایگاه منطقه در ژئواستراتژی قدرت‌ها، درک لازم برای تدوین سیاست خارجی آگاهانه و سنجیده را فراهم می‌نماید. بنابراین برای هر حکومتی ضرورت است تا با تأمل و مطالعه در محیط و واقعیت‌های موجود در فضاهای جغرافیایی _ سیاسی پیرامونی و سیستم جهانی، درک درست و منطقی از وقایع و اتفاقات موجود به دست آورد تا زنگار اتهام نالایقی و ناتوانی در اداره و اجرای امور سرزمین را از چهره خود دور نماید.

با توجه به آنچه گفته شد و با نظر به اهمیت مطالعه و آشنایی با جغرافیای سیاسی کشور و موضوعات مطروحه در حوزه این علم هدف از نوشتن کتاب «مدخلی بر جغرافیای سیاسی افغانستان» از دیدگاه مؤلف موارد ذیل می‌باشد:

• معرفی و شناساندن جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک به مسئولان و مدیران ارشد کشور؛
• بهره‌مندی مسئولان و مدیران ارشد کشور از قابلیت‌ها و کاربرد جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک؛
• بهره‌مندی از قابلیت‌های جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک در تدوین و اجرای چشم‌اندازها و برنامه‌های توسعه ملی؛
• ارتقای سطح بینش و نگرش سیاسی دانشجویان کشور.

معرفی مختصر مولف: محمدعظیم عظیمی

وی متولد ۱۳۵۷ در کابل است. عظیمی پس از تکمیل نمودن تحصیلات مقدماتی و متوسطه، تحصیلات عالی (ماستری) خود را در رشته «جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری» به پایان رسانیده و به مدت هفت سال به عنوان معلم در پایه‌های مختلف تحصیلی به فرزندان میهن خود خدمت نمود.

وی در ادامه فعالیت‌های خود به مدت دو سال با UNHCR و مدت دو سال با موسسه آکندن اینترنشنال همکاری داشته و قریب به یک سال به حیث معاونت شاروالی بامیان انجام وظیفه نمود. مولف در سال ۱۳۸۴ به عنوان مشاور، وارد وزارت احیا و انکشاف دهات گردید و تا سال ۱۳۸۷ در این پست باقی بود. از سال ۱۳۸۷ منحیث متخصص جغرافیای شهری «پروژه پلان‌های انکشاف منطقوی» در وزارت شهرسازی و مسکن، ایفای وظیفه نموده است.